Novités
Daurida dl museum dla laûrs Ursus Ladinicus a San Ciascian
Ai 30 de messè 2011 él preodü la daurida dl’museum dla laûrs a San Ćiascian.
Al ê ai 23 de setëmber dl 1987 canche Willy Costamoling da Corvara â metü pé por l’pröm iade tl ander sot la piza de Conturines. Te chël momënt ne minâle dessigü nia da fà na scoverta secolara. L’ander ascognô n gröm de osc fossilisà de laûrs di andri, n tier al dé da incö mort fora. Tres chësta scoverta an ciafè engröm de informaziuns porsura les Dolomites tl tëmp preistorich.
Ti agn dedô él gnü fat tres n team dla Université da Viena sot ala direziun dl professur Gernot Rabeder n gröm de escavaziuns, mosoraziuns y inrescides.
L’resultat de chëstes indrescides ê sensazional. An â scovrí che la laûrs de Conturines ê na sort de laûrs nöia, chël ó dí mai ciamò gnüda descrita. En onù di Ladins ti él gnü dé l‘inom Ursus ladinicus . Inplü éle ince gnü ciavè fora resć de n liun di andri.
L’ander dles Conturines é cun sü 2800 metri de altëza l’post de scoverta de laurs y liuns di andri situé l’plü alalt, porchël ćiafa chisc reperć na importanza particolara por inrescì la storia dles Dolomites. Dan ca 40 mile agn, tl tëmp danter na dlaciaziun y l’atra ê les temperatöres tan altes che l’confin dl bosch (che é al dé da incö a ca 1900 metri) rovâ presciapüch fina sö dal ander. Insciö podô les laûrs, che ê vegetares, suravire döt l’ann te chëstes grotes al estrem. Les laûrs metô al monn sü pici tles grotes y canche ai ê da tan se pascentâ döta la familia defora, tl tert dl altonn jôi indô ite ti andri y dormî por döt l’invern.
Tl museum nü vëgnel aprofondì les tematiches chilò descrites y prejentades te n contest paleontologich y paleoecologich.
L’museum, che fej pert dl Museum Ladin a San Martin de Tor tol ite trëi alzades, tla pröma ciafun la cassa y na picia botëga. La alzada dessura é dedicada ala storia dla formaziun dles Dolomites, olache al vëgn metü fora i corëć plü bì y importanć dl teritore incër San Ćiascian. La mostra cunta y mostra plü inant dla formaziun dl ander dles Conturines, süa scoverta y les escavaziuns. Plü inant vëgnel splighé cun esponać originai düć i aspeć dl ambiënt y dla vita dla laurs di andri.
Tla alzada sot la entrada pon conscidré „L’ander dla laûrs“, na recostruziun de de plü perts dl ander cun na recostruziun tl detail dla „laûrs di andri“ che dorm