... Les composiziuns plastiches de Demetz ne corespogn a degönes lercs abitatives, ares n’ô nia cuntè les stories de certes figöres, mo ares ô mostrè sö lercs esistenziales, sciöche lercs te chëres che ara va da ciafè indô la cosciënza de se instësc. Ma tres chësta cosciënza rovunse tles lercs dl iö.

                                                                                                (Maurizio Vanni, Firenze)

La scoltöra de Peter Demetz (1969) svilupëia inant la performativité y les manipolaziuns spaziales che i ùn bele incuntè tla “chirurgia” fotografica de Romana Prinoth. Inće chilò incunta l’osservadù interiurs psichics, dioramesc dl’anima y dl pinsier, che vëgn metüs en scena te ćiamenes en miniatöra ascetiches y antimonumentales cun na prezijiun y na tlarëza geometrica unica te n lëgn de linda. Le pice teater de Peter Demetz sön les chestiuns umanes y i monns privać mët en scena na dërta acrobatica dla profondité y dla spersa, al é reliefs ilominà cun maestria, che provochëia la perzeziun dl osservadù cun so svilup spazial y l’impizëia cun la ilujiun che ai cheriëia y cun la cualité fotografica dl monn che ai rapresentëia. Fora de n tëmp definì plü avisa y te na lerch anonima y prësc astrata é chisc posć strinà de na intensité spirituala alta, paladines por les poses, les situaziuns y les chestiuns daldöt normales dla jënt, cherià sön la basa de osservaziuns personales dl artist, de sü retrać y modì personai – i dialogs casuai di compagns, n contat intim, na odlada da jì dlungiaìa, n momënt de reflesciun sota, na odlada te se instësc, na incuntada socrëta, n sentimënt re de portignënza, n aiet de tristëza, de  surité, de spirit de comunité; döt chësc jora tl öt de na lerch spetrala. A chësta manira é la racoiüda di movimënć de Demetz vidrines che ti somëia a n diare intim de reflesciuns – retrać spidlà de emoziuns umanes y de pasciuns elementares dla jënt, che vëgn rapresentades cun na rafinatëza unica tl chît de lercs architetoniches essenziales. L’artist alza fora le raport danter les figöres y l’architetöra y sotliniëia insciö le jüch spazial cun la vijinanza y la destanza. Al spliga so laûr  insciö:

Pro mi laûr m’interessëii dantadöt dles tenjiuns y dles faziuns che vëgn a se le dè dala combinaziun de figöres y lercs. Les porsones é chilò sciöche contignidus, sciöche frabiches te chëres che al esist monns individuai che à süa lerch te n’opera avisa sciöche i elemënć architetonics y forma na lerch. La scena vir dla destanza y dla vijinanza dles singoles perts danter ëres. Chëstes lercs ti somëia a framënć, ai ti dà al tëmp, ala löm y ala lerch instëssa n termo. Ai é metüs en scena. Al é scenes metüdes jö. Ai ne descrî degöna storia, degun avenimënt o degöna aziun, mo vir dla interaziun di elemënć individuai.

Les scoltöres de Demetz, sce an śüga cun süa tridimensionalité, balanzëia danter suraspersa y strotöra sön de plü livì y sce an mët so volum spazial dassënn druché adöm (ai n’é gonot nia maius co ca. 50 cm x 60 cm), intravaia ite le publich te n prozès atif de osservaziun y de partezipaziun y descëda gonot iritaziun tres süa instabilité otica y formes che se müda, aladô di movimënć y de so punt de odüda. L’edl dl osservadù (plü co ater döta süa presënza fisica) é invié da jì ite te interiurs che ti somëia a altà y da vire l’atmosfera contemplativa de chësta “lerch vitala”. La scoltöra che Demetz à cherié por la mostra MIRRORED STORIES tl cheder dla 3° Trienala Ladina é na mise-en-scène de na personalité spantiada. “Bühnenbild” é n laûr che se sleria fora tres la lerch dopla dla mostra y incadrëia na figöra feminila sóra, na aturia isolada sön la paladina dla alienaziun dla zivilté, afonada tl prozès nezesciar de ti ćiarè danü al paradigma etich dla umanité. Aladô dl artist podess süa opera [ti fà da] spidl ai pinsiers, che pënsa sura sön la situaziun dl osservadù. L’osservadù ejaminëia ćiamò n iade (tan inant che al s’identifichëia cun le laûr) süa posiziun personala, so comportamënt, süa faziun tla mostra. L’osservadù é tla medema situaziun sciöche l’ëra protagonista dla scoltöra.”