Novités

Prejentazion dl film "Sciüri, scibloc y subiote" ala Sapienza de Roma

Sciüri, scibloc y subiote: proiet dl Museum Ladin Ciastel de Tor coche argumënt de discuscion pra n cunvëni metù a jì dal’Università La Sapienza de Roma

Paolo Vinati tratan che al snizla n sciüre
Paolo Vinati tratan che al snizla n sciüre

Chëst’ena passeda, dai 25 ai 27 de nuember 2010 fovel sun l program tla facultà de Lëtres y Filosofia dl Università  “La Sapeinza “ de Roma n cunvëni a livel naziunel  dal titul “Mav  2010- Materiali di antropologia visiva”. La manifestazion ie unida metuda a jì n lecord de Diego Carpitella fundadëur dl’etnomusicologia taliana y danter i primes promotëures dl antropologia vijiva dla Talia.

L cunvëni fova unì metù a jì n ucajion dl ventejim ann dala mort de Diego Carpitella, persona che à dedicà duta si vita al atività scientifica per la documntazion de films a carater mujicologich y antropologich. Carpitella fova stat nce per truep ani presidënt dl  Assoziazion Taliana de Cinematografia scientifica  y fundadëur di seminars y cunvënies dedichei a materiai de antropologia vijiva n cunlaurazion cun l Museum Naziunel dl’ert y tradizions populeres de Roma. Sun l’idees de Carpitella à nce Laura Faranda, Francesco Giannattasio, Giovanni Giuriati y Antonello Ricci ulù dediché trëi dis de  nrescides y studi metan a jì n cunvëni che se stizova sun l’ancunteda y discuscions cun proiezions de proiec che ie unì realisei tl ciamp dl antropologia vijiva. L cunvëni fova spartì su aldò de plu tematiches: pratighes dl lëur; festes, riuai y religion; paesajes de sonns; antropologia urbana y lecorc de luesc.

Nce l Museum Ladin Ciastel de Tor se à candidá per pudëi tò pert al cunvëni cun l proiet “Sciüri, scibloc e subiote” cun n film documentar, realisà da Paolo Vinati, n etnomusicoloch de Brescia che vif y lëura bele da ani tla Val Badia, da mëter sota l argumënt “Paesajes de sonns”. Cun gran plajëi ie nce l proiet unì azetà pra l cunvëni y ie nsci unì mustrà adum a cinch d’autri. Do na curta prejentazion dl film y do che chisc ie unì mustrei à depona i presënc giaurì na discuscion sun la realisazion dl documentar. L film, prejentà dal Museum Ladin, testimunieia  la realisazion de scibloc  de lën, strumënc che univa fac te duta la cin’ valedes dla Dolomites. Defati vëniel testimunià plu caji, valeda per valeda coche chisc scibloc univa fac dantaldut da pastri y dai diseies ntan che i jiva a pastura y per se lascé passé l tëmp. La cunescënza de chësc savëi, che ie tan che perdù, ie nsci documentà. La tueda ie unida fata tl 2009. De mei dl 2010 ova l museum prejentá la nrescida tl Museum Ladin n ucajion dl “Di internaziunel di museums” cun n workshop ulache duta la populazion ova pudù mparé inò a fé chisc scibloc. L nteres fova dastramp  grant, dantaldut pra i mutons, ma nce pra chëla persones che plu da giut savova mo da i fé y che nes ova fat i cumplimënc per avëi testimunià coche chisc strumënc univa fac.

Chësc proiet va ite tl tema y tla nrescides sun i bëns “nia materiei”  a chëi che l Museum Ladin se dá ju dassënn te chisc ultimi ani. Dantaldut ie l nteres dl museum nrescì cun mesums y criters scientifics a na moda de arjonjer chëi standarc che ie dumandei dal antropologia de aldidancuei. Mpurtant, y chësc fova nce un di argumënc che ie unì purtei dant da Paolo Vinati y Stefan Planker al cunvëni, ie che n sibe nce tl medemo tëmp boni de trè ite la populazion te chisc proiec ajache la se trata pu de sensibilisé la jënt per ti fé inò cunëscer tradizions, savëies y cunescënzes che trueps plu da giut ova, ma che plan plan va perdudes y de chëles che la generazions da ncueicundì ne sá plu tan che nia.